BBC, "ABD demokrasisine ilham veren antik uygarlık" başlıklı makalesinde, Likya'nın Akdeniz kıyısındaki rotasının zengin mirasını anlatıyor. Likya Birliği'nin demokratik yapısı, 1787'de ABD Anayasası'na ilham kaynağı olmuş.
BBC, “ABD demokrasisine ilham veren antik uygarlık” başlıklı makalesinde şunları aktarıyor: “Türkiye’nin Akdeniz kıyısı boyunca uzanan 540 km’lik bir yürüyüş rotası, gezginlere dünyanın ilk demokratik birliği olarak kabul edilen eski bir denizci cumhuriyet Lycia’nın zengin mirasını tanıtıyor.”
1. Likyalılar Hakkında
BBC makalesinde, “Homeros’un İlyada’sında Xanthos’un girdaplı nehri olarak anılan bu topraklar, kökeni tartışmalı, denizci ve bağımsız bir halk olan Likyalılara ev sahipliği yapıyordu” ifadesi yer alıyor.
Antik tarihçi Herodot, Likyalıların ataları olan Trm̃mili halkının Girit’ten geldiğini yazmıştı. Ancak modern araştırmacılar, Likyalıların aslında Anadolu kökenli olduklarını, Büyük İskender’in 333 MÖ’de Perslerden bölgeyi almasından sonra Helenleştiğini düşünüyor.
2. Siyasi Mirasları
BBC, Likyalıların siyasi mirasının ise günümüzde bile etkisini sürdürdüğünü belirtiyor.
1787 yılının Haziran ayında, geleceğin ABD Başkanı James Madison, Philadelphia’daki Anayasa Kongresi’nde bir konuşma yaptı. Orantılı temsil eksikliği nedeniyle yasa yapımında yaşanan sorunları tartışırken, Madison, Likya Birliği örneğini gündeme getirdi.
MÖ 2. yüzyılda kurulan ve 23 şehir devletinden oluşan Likya Birliği, halk temsiline ve orantılı oy dağılımına dayalı yapısıyla dünyanın ilk demokratik birliği kabul ediliyor. Başkent Patara dâhil altı şehir, üç oy hakkına sahipti; orta büyüklükteki şehirler iki oy, küçük yerleşimler ise bir oyla temsil ediliyordu.
Bu yapı, daha sonra ABD Anayasası’nın hazırlanmasında da ilham kaynağı oldu. Nitekim 18. yüzyıl Fransız filozofu Montesquieu, Likya sistemini “antik çağın en mükemmel anayasası” olarak nitelemişti.
3. Likya Kentleri
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü verilerine göre, Likya kentleri Teke Yarımadası’nda yer alıyor. Likya Birliği’nin önemli şehirleri:
Patara (başkent) Xanthos Pinara Olympos Myra TlosDaha sonra eklenen Phaselis
Bunun yanı sıra Andriake, Simena (Kaleköy), Limyra, Theimmusa, Aperlae gibi daha küçük kentler de birlik içinde yer aldı.
Likya uygarlığına ait Patara’daki Parlamento binası, kaya mezarları, tapınaklar ve kale kalıntıları bugün hâlâ ayakta olup, toplumsal yaşam ve inanç sistemi hakkında önemli bilgiler sunuyor.
4. Likya Yolu
Likya uygarlığından adını alan Likya Yolu, antik dönemde kullanılan patikaların işaretlenmesi ve haritalanmasıyla oluşturuldu.
540 kilometrelik bu yürüyüş rotasında Patara, Xanthos, Aperlae, Kaleköy (Simena) ve Olimpos gibi antik kentler yer alıyor. Akdeniz’e paralel uzanan rota, “dünyanın en iyi 10 uzun mesafe yürüyüş rotası” arasında gösteriliyor.